Đừng bỏ qua cách trồng đậu ván xanh cực dễ tại vườn nhà bạn!

Đậu ván xanh là loại cây họ đậu có khả năng sinh trưởng mạnh, dễ trồng, chịu hạn tốt và ít sâu bệnh. Không chỉ là nguồn thực phẩm bổ dưỡng, đậu ván xanh còn được tận dụng để làm cảnh, làm thuốc và làm phân xanh cải tạo đất. Việc trồng và chăm sóc đậu ván đúng kỹ thuật sẽ giúp cây phát triển tốt, cho năng suất cao và chất lượng đậu ngon. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết cách trồng và chăm sóc đậu ván xanh từ A-Z.

1. Giới thiệu chung về đậu ván xanh

Đậu ván xanh (tên khoa học: Lablab purpureus) là loại cây dây leo thân thảo thuộc họ Đậu (Fabaceae). Cây có thể leo cao 2–5 mét, thân mềm, phát triển nhanh, cho hoa màu tím hoặc trắng, quả dẹt có từ 2–4 hạt màu xanh hoặc tím tùy giống.

Ngoài công dụng làm thực phẩm, đậu ván còn được trồng làm hàng rào xanh, che mát, chống xói mòn đất và cải tạo đất rất tốt nhờ khả năng cố định đạm trong đất của vi khuẩn cộng sinh ở rễ.

2. Khí hậu và đất trồng phù hợp

2.1. Khí hậu

Đậu ván thích hợp ở vùng khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới.
Cây ưa sáng, chịu nắng tốt, không chịu được sương muối hoặc úng ngập lâu ngày.
Nhiệt độ lý tưởng để cây phát triển là 25–32°C.
Cây chịu hạn khá tốt, nên rất phù hợp với những khu vực đất khô cằn, ít mưa.

2.2. Đất trồng

Đậu ván không kén đất, có thể trồng trên nhiều loại đất như: đất thịt nhẹ, đất pha cát, đất đỏ bazan.
Tuy nhiên, cây phát triển tốt nhất trên loại đất tơi xốp, giàu mùn, thoát nước tốt.
Độ pH thích hợp từ 6.0–6.5.
Cần làm đất kỹ, nhặt sạch cỏ và bón lót phân chuồng hoai mục trước khi gieo.

3. Chuẩn bị giống và gieo trồng

3.1. Chọn giống

Có nhiều giống đậu ván xanh khác nhau, nhưng nên chọn giống:

Có tỷ lệ nảy mầm cao trên 85%.
Hạt đều, chắc, không bị sâu mọt.
Giống cho quả dài, ít xơ, ăn ngọt, năng suất tốt.

Một số giống phổ biến: đậu ván xanh lá tím, đậu ván xanh lá xanh, đậu ván quả to...

Địa chỉ bán hạt giống cho bạn tham khảo

https://dailyhatgiongcaytrong.com/

https://shopee.vn/product/27317075/23830212807/

3.2. Xử lý hạt giống

Ngâm hạt giống trong nước ấm (tỷ lệ 2 sôi:3 lạnh) khoảng 6–8 tiếng.
Sau đó vớt ra, ủ trong khăn ẩm 1–2 ngày cho hạt nứt nanh rồi mang đi gieo.

3.3. Gieo trồng

Thời vụ trồng: Tùy vùng miền, đậu ván thường trồng vào đầu mùa mưa hoặc vụ đông xuân (tháng 2–4 và tháng 7–9).
Khoảng cách gieo:
- Nếu trồng giàn: gieo hạt cách nhau 40–50cm, hàng cách hàng 60–70cm.
- Nếu trồng hàng rào: trồng ven rào hoặc bờ liếp, mỗi hốc 1–2 hạt.
Sau khi gieo, phủ một lớp đất mỏng rồi tưới ẩm để kích thích nảy mầm.

4. Kỹ thuật chăm sóc đậu ván xanh

4.1. Tưới nước

Giai đoạn cây con cần giữ ẩm thường xuyên, tưới 1–2 lần/ngày tùy thời tiết.
Khi cây trưởng thành, có thể giảm tưới còn 2–3 lần/tuần.
Tránh để cây bị ngập úng, nhất là khi ra hoa, dễ gây rụng hoa và hỏng trái.

4.2. Làm giàn

Khi cây cao khoảng 30–40cm, cần làm giàn cho cây leo.
Giàn có thể làm bằng tre, nứa, dây kẽm hoặc lưới mắt cáo.
Giàn cao khoảng 1.5–2m là đủ để cây leo và đậu sai trái.

4.3. Bón phân

Đậu ván là cây họ đậu nên không cần nhiều phân đạm, tuy nhiên vẫn cần bổ sung dinh dưỡng hợp lý:

Bón lót:
- Phân chuồng hoai: 8–10kg/m².
- Vôi bột: 1–2kg/10m² nếu đất chua.
Bón thúc:
Đợt 1 (sau khi cây lên 3–4 lá): 5–7kg NPK (16-16-8) cho 500m².
Đợt 2 (trước ra hoa): 5–7kg NPK + 2kg Kali.
Đợt 3 (sau khi đậu quả): tăng cường Kali để chắc trái.

4.4. Tỉa nhánh, tạo tán

Khi cây cao khoảng 40–50cm thì nên ngắt ngọn để kích thích ra nhánh.
Tỉa bỏ những cành yếu, lá già, sâu bệnh để cây tập trung nuôi hoa, quả.
Vệ sinh gốc thường xuyên, xới đất nhẹ cho tơi xốp, thoát nước tốt.

5. Phòng trừ sâu bệnh

5.1. Sâu hại

Sâu ăn lá, sâu cuốn lá: thường xuất hiện ở giai đoạn cây con. Có thể bắt bằng tay hoặc dùng thuốc sinh học như Radiant, Abamectin.
Rệp mềm, bọ trĩ: gây xoăn lá, chùn ngọn. Có thể phun Actara, Confidor theo liều khuyến cáo.

5.2. Bệnh hại

Bệnh thối rễ, héo xanh: do nấm, vi khuẩn gây ra. Tránh trồng ở nơi úng nước, luân canh cây trồng khác.
Bệnh phấn trắng: phát triển vào mùa ẩm. Dùng thuốc sinh học như Validamycin hoặc Nano bạc đồng.

Lưu ý: Hạn chế dùng thuốc hóa học trong thời kỳ thu hoạch để đảm bảo an toàn thực phẩm.

6. Thu hoạch và bảo quản

6.1. Thời gian thu hoạch

Từ khi gieo trồng đến thu hoạch lứa đầu khoảng 60–70 ngày.
Thu hái quả non, mềm, không có xơ để ăn tươi hoặc chế biến.
Sau khi bắt đầu thu, nên thu liên tục 3–4 ngày/lần để cây tiếp tục ra hoa kết trái.
Thời gian thu hoạch kéo dài khoảng 1,5–2 tháng tùy điều kiện chăm sóc.

6.2. Cách thu hoạch

Dùng kéo hoặc tay hái nhẹ từng quả, tránh làm gãy nhánh.
Không nên để quả quá già sẽ làm giảm năng suất những lứa sau.

6.3. Bảo quản

Đậu ván non có thể bảo quản trong túi lưới hoặc bao giấy, để trong ngăn mát tủ lạnh từ 3–5 ngày.
Nếu muốn bảo quản lâu hơn, có thể luộc sơ, để nguội rồi cấp đông.

7. Một số lưu ý khi trồng đậu ván xanh

Luân canh với các cây trồng khác để tránh sâu bệnh tích tụ.
Tránh trồng đậu ván liên tục nhiều vụ trên cùng một mảnh đất.
Thường xuyên kiểm tra cây để phát hiện sâu bệnh sớm.
Trồng xen với các cây hoa như cúc vạn thọ, tía tô... có thể giúp xua đuổi côn trùng.

Kết luận

Đậu ván xanh là loại cây dễ trồng, ít tốn công chăm sóc nhưng mang lại hiệu quả kinh tế và dinh dưỡng cao. Chỉ với một diện tích nhỏ như vườn nhà, ban công hay bờ rào, bạn hoàn toàn có thể tự tay trồng nên những giàn đậu ván sai trĩu quả. Việc tuân thủ đúng kỹ thuật gieo trồng, làm giàn và bón phân hợp lý sẽ giúp cây sinh trưởng mạnh, cho năng suất cao, góp phần đảm bảo an toàn thực phẩm và cải tạo đất hiệu quả.