Cách trồng và chăm sóc cà chua múi cổ Sơn La cho năng suất cao

 

Cà chua múi cổ Sơn La là giống cà chua đặc sản của vùng cao Tây Bắc, nổi bật với hình dáng lạ mắt – trái có các múi giống như quả cam, vỏ dày, màu đỏ đậm và hương vị ngọt thanh, thơm ngon. Đây là loại cây dễ trồng, phù hợp với khí hậu mát mẻ vùng núi và ngày càng được ưa chuộng tại các vườn rau sạch. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết cách trồng và chăm sóc giống cà chua múi cổ Sơn La để đạt hiệu quả cao nhất.


1. Giới thiệu về cà chua múi cổ Sơn La

Cà chua múi cổ Sơn La có nguồn gốc từ giống cà chua cổ truyền, được bà con người Mông, Thái và Dao ở Sơn La lưu giữ và canh tác qua nhiều thế hệ. Giống cà chua này:

  • Có dạng quả to, nặng từ 200–500g.
  • Trái có từ 6–10 múi, khi chín chuyển sang màu đỏ đậm bắt mắt.
  • Thịt quả dày, ít hạt, vị ngọt đậm và thơm.
  • Đặc biệt phù hợp trồng ở nơi có khí hậu ôn hòa, mát mẻ.

Với giá trị dinh dưỡng và hình dáng độc đáo, cà chua múi cổ Sơn La không chỉ tiêu thụ tốt trong nước mà còn tiềm năng xuất khẩu.


2. Thời vụ trồng thích hợp

  • Vụ chính: Trồng từ tháng 9 đến tháng 11 dương lịch.
  • Vụ sớm: Có thể trồng vào tháng 7–8 nếu có điều kiện mát mẻ.
  • Ở các tỉnh vùng núi phía Bắc như Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Hà Giang, vụ trồng lý tưởng là đầu thu để cây phát triển mạnh khi tiết trời mát mẻ, ít sâu bệnh.

3. Chuẩn bị đất trồng

a. Chọn đất

  • Cà chua múi cổ thích hợp với đất tơi xốp, giàu mùn, thoát nước tốt.
  • pH đất: từ 6.0–6.8 là lý tưởng.
  • Tránh đất phèn, đất mặn, đất thường xuyên ngập úng.

b. Làm đất

  • Làm tơi đất, lên luống cao từ 25–30cm, rộng luống 1–1.2m.
  • Khoảng cách trồng: 50 x 60 cm (giữa cây và hàng).
  • Bón lót trước khi trồng: 10–15 kg phân chuồng hoai mục, 0.5 kg lân + 0.2 kg vôi bột cho mỗi hố.

4. Gieo ươm cây con

a. Chuẩn bị hạt giống

b. Gieo hạt

  • Gieo hạt vào bầu ươm (bầu đất hoặc khay xốp).
  • Đất ươm cần trộn đều: đất tơi + phân hữu cơ hoai mục + trấu hun.
  • Che nắng và tưới nước nhẹ hàng ngày.
  • Sau 20–25 ngày, cây cao 10–15 cm, có 4–5 lá thật là có thể đem trồng ra ruộng.

5. Trồng cây ra ruộng

  • Chọn ngày trời râm mát để trồng, tốt nhất vào chiều mát.
  • Đào hố sâu 10–15cm, đặt bầu cây xuống, lấp đất kín cổ rễ, ém nhẹ tay.
  • Sau khi trồng cần tưới nước ngay, liên tục 3–5 ngày đầu giúp cây hồi phục.

6. Chăm sóc cây cà chua múi cổ Sơn La

a. Tưới nước

  • Giai đoạn cây con: tưới mỗi ngày 1 lần, giữ ẩm cho đất.
  • Khi cây phát triển mạnh: 2–3 ngày tưới một lần, tùy thời tiết.
  • Không để đất khô hạn hoặc quá úng vì dễ gây nứt quả hoặc bệnh thối rễ.

b. Làm giàn

  • Sau khi cây cao 30–40cm, cần làm giàn đỡ.
  • Dùng cọc tre hoặc dây nilon để buộc cây theo trục đứng, tránh cây đổ khi ra quả.

c. Tỉa cành, bấm ngọn

  • Loại bỏ lá chân bị vàng, các nhánh phụ mọc từ nách lá.
  • Khi cây cao khoảng 1,2m, tiến hành bấm ngọn để tập trung nuôi quả.

7. Bón phân hợp lý

a. Phân bón cơ bản:

  • Bón lót: 10–15 kg phân chuồng hoai/cây, trộn đều với 0.5 kg lân + vôi bột.
  • Bón thúc chia làm 3 đợt:
    • Lần 1 (10 ngày sau trồng): 5g NPK + 5g urê hòa nước tưới/cây.
    • Lần 2 (khi cây bắt đầu ra hoa): 10g NPK + 10g kali/cây.
    • Lần 3 (sau đậu quả): tăng lượng kali để làm ngọt và đậm màu quả.

b. Lưu ý:

  • Ưu tiên dùng phân hữu cơ vi sinh, phân chuồng hoai mục.
  • Không lạm dụng phân hóa học gây xốp cây, rụng quả non.
  • Có thể bổ sung phân bón lá vi lượng (canxi, bo, kẽm) khi cây ra hoa để tăng đậu quả.

8. Phòng trừ sâu bệnh

Cà chua múi cổ Sơn La khá kháng bệnh nhưng vẫn cần đề phòng:

a. Sâu hại phổ biến

  • Sâu xanh, sâu khoang, sâu đục quả: Gây hại lá và quả, cần bắt tay hoặc dùng thuốc sinh học.
  • Rệp, bọ trĩ: Chích hút, làm lá xoăn và giảm năng suất. Phun thuốc trừ sâu sinh học như Neem oil.

b. Bệnh thường gặp

  • Héo rũ vi khuẩn: Gây chết cây hàng loạt. Xử lý đất trước trồng bằng vôi bột.
  • Mốc sương, phấn trắng: Xuất hiện khi trời ẩm. Phun thuốc phòng định kỳ (thuốc sinh học hoặc đồng sunfat).
  • Thối quả do nấm: Tăng cường thoát nước, tránh tưới quá nhiều.

c. Biện pháp phòng ngừa

  • Luân canh cây trồng (không trồng cà chua liên tục trên cùng đất).
  • Vệ sinh sạch cỏ, tỉa lá già tạo độ thông thoáng.
  • Dùng màng phủ nông nghiệp để giảm cỏ và giữ ẩm.

9. Thu hoạch và bảo quản

a. Thời gian thu hoạch

  • Sau 70–80 ngày kể từ khi trồng.
  • Thu hoạch khi trái bắt đầu chín đỏ đều.
  • Nên thu vào buổi sáng sớm, tránh làm dập quả.

b. Bảo quản

  • Xếp nhẹ nhàng vào thùng xốp hoặc rổ tre, lót giấy báo.
  • Bảo quản nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
  • Nếu cần bảo quản lâu hơn có thể dùng túi lưới và trữ ở ngăn mát tủ lạnh.

10. Một số lưu ý đặc biệt

  • Cà chua múi cổ Sơn La phù hợp với canh tác hữu cơ, không dùng thuốc hóa học.
  • Nếu trồng tại vùng đồng bằng, cần chọn thời vụ lạnh, tránh mùa hè quá nóng.
  • Có thể tận dụng trồng xen dưới chân cây ăn quả hoặc trên đất đồi thoát nước tốt.

Kết luận

Cà chua múi cổ Sơn La là giống cây trồng tiềm năng, cho năng suất cao và chất lượng vượt trội nếu được trồng và chăm sóc đúng kỹ thuật. Bằng cách chuẩn bị đất tốt, chọn thời vụ phù hợp, chăm bón hợp lý và phòng trừ sâu bệnh kịp thời, bà con hoàn toàn có thể thu được những vụ cà chua bội thu, góp phần tăng thu nhập và bảo tồn giống cây truyền thống quý giá của núi rừng Tây Bắc.

 

 

BÀI VIẾT LIÊN QUAN