Cách Chăm Sóc Bí Ăn Ngọn Đúng Chuẩn Để Thu Hoạch Quanh Năm

 

Bí ăn ngọn là loại rau xanh bổ dưỡng, dễ trồng và cho thu hoạch nhanh. Không chỉ phổ biến trong các bữa ăn gia đình, ngọn bí còn được ưa chuộng trong nhiều món ngon như luộc, xào tỏi, nấu canh chua... Để có được những dây bí xanh tốt, ngọn mập mạp và ít sâu bệnh, việc trồng và chăm sóc đúng kỹ thuật là vô cùng quan trọng. Cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!

1. Giới thiệu chung về bí ăn ngọn

Bí ăn ngọn thực chất là các giống bí xanh, bí đỏ hoặc bí dưa được trồng chủ yếu để lấy đọt non. Cây có khả năng sinh trưởng mạnh, đâm nhiều nhánh phụ, cho thu hoạch ngọn liên tục trong thời gian dài.

Ngọn bí không chỉ ngon mà còn chứa nhiều dinh dưỡng như vitamin A, C, khoáng chất, chất xơ giúp tăng cường sức khỏe, đẹp da, hỗ trợ tiêu hóa tốt. Do đó, trồng bí ăn ngọn vừa giúp gia đình có nguồn thực phẩm sạch, vừa có thể mang lại hiệu quả kinh tế cao.

2. Thời vụ trồng bí ăn ngọn

Bí ăn ngọn có thể trồng quanh năm ở những nơi khí hậu ấm áp, nhưng để cây sinh trưởng tốt nhất, bạn nên lưu ý:

  • Vụ Xuân Hè: Gieo vào tháng 2 - 4.
  • Vụ Hè Thu: Gieo vào tháng 5 - 7.
  • Vụ Thu Đông: Gieo vào tháng 8 - 9.

Tùy điều kiện thời tiết từng vùng, bạn có thể linh hoạt điều chỉnh thời gian sao cho cây phát triển thuận lợi, tránh thời điểm mưa lớn kéo dài dễ gây bệnh thối gốc, úng rễ.

3. Chuẩn bị đất trồng

Bí ăn ngọn không quá kén đất nhưng để cây khỏe mạnh, cho nhiều ngọn thì nên chọn:

  • Loại đất: Đất thịt nhẹ, đất phù sa, đất cát pha, tơi xốp, thoát nước tốt.
  • Độ pH: Từ 6.0 - 6.8.
  • Cách làm đất:
    • Cày bừa kỹ, phơi ải ít nhất 7 - 10 ngày trước khi trồng.
    • Làm luống cao 20–30 cm, rộng 1.2–1.5 m, rãnh rộng 30–40 cm để chống úng.
    • Trộn đều đất với phân chuồng hoai mục, phân hữu cơ vi sinh để tăng độ màu mỡ.

Bón lót: Trước khi trồng, mỗi mét vuông đất nên bón:

  • 5–7 kg phân chuồng hoai
  • 100–150 g lân supe
  • 50 g kali
  • 50–70 g đạm ure

4. Chuẩn bị hạt giống và gieo trồng

Chọn hạt giống

Xử lý hạt giống

  • Ngâm hạt trong nước ấm (2 sôi - 3 lạnh, khoảng 50 độ C) trong 4–6 giờ.
  • Ủ hạt trong khăn ẩm, để nơi ấm áp khoảng 24–36 giờ cho hạt nứt nanh thì đem gieo.

Gieo trồng

  • Gieo thẳng: Gieo trực tiếp vào hốc trên luống, mỗi hốc 2–3 hạt, khoảng cách các hốc 40–50 cm.
  • Ươm bầu: Nếu đất xấu hoặc thời tiết bất lợi, có thể gieo hạt vào bầu ươm, chăm sóc 7–10 ngày cho cây ra 2–3 lá thật rồi đem trồng.

Sau khi gieo, phủ một lớp đất mỏng và tưới nhẹ giữ ẩm.

5. Kỹ thuật chăm sóc bí ăn ngọn

5.1 Tưới nước

  • Bí thích hợp độ ẩm vừa phải. Trong giai đoạn nảy mầm và cây con, tưới nước nhẹ mỗi ngày 1–2 lần vào sáng sớm hoặc chiều mát.
  • Khi cây lớn, tưới 2–3 ngày/lần tùy thời tiết.
  • Vào mùa mưa, cần rút nước nhanh tránh úng.

5.2 Bón phân

Bón thúc lần 1: Khi cây có 3–4 lá thật.

  • 5–7 kg phân NPK (16-16-8)/sào 360m²
  • Hòa phân với nước tưới quanh gốc.

Bón thúc lần 2: Khi cây bắt đầu leo giàn.

  • 10–12 kg phân NPK (20-20-15)/sào
  • Bón cách gốc 10–15 cm, lấp đất lại, tưới nước đẫm.

Bón thúc định kỳ: Cứ 10–15 ngày bón thêm phân hữu cơ sinh học hoặc NPK pha loãng để cây cho nhiều đọt non.

5.3 Làm giàn

  • Khi cây cao khoảng 30–40 cm, cần làm giàn để bí leo, giúp thông thoáng, giảm sâu bệnh.
  • Giàn có thể làm bằng tre, lưới nylon hoặc tận dụng khung giàn sẵn có.
  • Chiều cao giàn khoảng 1.5–2 m.

5.4 Tỉa nhánh, bấm ngọn

  • Khi cây đạt 5–6 lá thật thì bấm ngọn chính để kích thích mọc nhiều nhánh phụ.
  • Các nhánh yếu, sâu bệnh nên tỉa bỏ để tập trung dinh dưỡng cho nhánh khỏe.

5.5 Phòng trừ sâu bệnh

Bí ăn ngọn dễ gặp một số sâu bệnh như:

  • Bọ trĩ, rầy mềm: Chích hút ngọn non, gây quăn ngọn, cháy lá. Phòng bằng cách phun nước tỏi, ớt, neem hoặc thuốc sinh học.
  • Bệnh sương mai, phấn trắng: Xuất hiện khi thời tiết ẩm ướt. Phòng bằng cách tưới nước gốc, hạn chế tưới lên lá và phun thuốc sinh học phòng bệnh.
  • Thối gốc, héo rũ: Xử lý đất kỹ trước trồng, sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh để tăng sức đề kháng cho cây.

Ưu tiên sử dụng chế phẩm sinh học, tránh lạm dụng thuốc hóa học để bảo đảm ngọn bí an toàn thực phẩm.

6. Thu hoạch và bảo quản

  • Sau khi trồng khoảng 35–40 ngày, bí sẽ bắt đầu cho thu hoạch ngọn.
  • Cách thu: Dùng dao sắc hoặc tay bấm ngọn non dài khoảng 25–30 cm, để lại mắt lá gần gốc cho cây tiếp tục đâm chồi.
  • Thời gian thu hoạch tốt nhất là vào sáng sớm hoặc chiều mát để ngọn tươi lâu.

Một bụi bí ăn ngọn khỏe mạnh có thể cho thu hoạch kéo dài từ 2–3 tháng, mỗi lần cách nhau 3–5 ngày.

Bảo quản:

  • Ngọn bí sau khi thu có thể bảo quản trong túi lưới, để nơi mát mẻ hoặc cho vào ngăn mát tủ lạnh để giữ được 2–3 ngày.

7. Một số lưu ý thêm

  • Khi thu hoạch nhớ nhẹ tay, tránh làm gãy các nhánh khác.
  • Nếu trồng trong chậu hoặc sân thượng, chú ý chọn chậu lớn (tối thiểu 40–50 cm đường kính), đất tơi xốp và phải có giàn leo.
  • Để bí liên tục cho ngọn mập đẹp, cần bổ sung phân hữu cơ hoặc nước vo gạo pha loãng định kỳ.
  • Cứ sau 2–3 tháng thu hoạch liên tục, nên thay mới cây để đảm bảo năng suất.

Kết luận

Trồng bí ăn ngọn không quá khó, chỉ cần bạn nắm vững kỹ thuật từ khâu làm đất, gieo trồng đến chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh. Với quy trình trồng đúng cách, bạn sẽ có được những dây bí xanh tốt, cho ngọn non tươi mướt quanh năm, vừa phục vụ nhu cầu thực phẩm sạch vừa mang lại giá trị kinh tế nếu sản xuất quy mô lớn.

Hy vọng với những chia sẻ chi tiết trên đây, bạn sẽ tự tin bắt tay vào trồng và chăm sóc bí ăn ngọn ngay tại vườn nhà mình!

 

BÀI VIẾT LIÊN QUAN