Dưa chuột (còn gọi là dưa leo) là một trong những loại rau quả phổ biến, được ưa chuộng nhờ vị thanh mát, dễ ăn và giàu giá trị dinh dưỡng. Đây cũng là cây trồng ngắn ngày, dễ chăm sóc, thích hợp với nhiều vùng khí hậu tại Việt Nam. Tuy nhiên, để đạt năng suất cao và thu hoạch quả chất lượng, người trồng cần nắm rõ kỹ thuật trồng và chăm sóc đúng cách. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết cách trồng và chăm sóc dưa chuột từ A đến Z.
1. Lựa chọn giống dưa chuột
Việc chọn giống phù hợp là yếu tố quan trọng đầu tiên quyết định đến năng suất và chất lượng quả. Hiện nay có nhiều giống dưa chuột khác nhau, bạn có thể chọn theo mục đích sử dụng:
- Dưa chuột ăn sống (trái nhỏ, ít hạt): Dưa chuột baby, dưa chuột nếp, dưa chuột ngọc nữ.
- Dưa chuột lấy quả lớn: Giống dưa Nhật, dưa chuột lai F1.
- Dưa chuột trồng thương phẩm: Giống chịu sâu bệnh, năng suất cao như F1 304, F1 900, TN 252...
Tiêu chí chọn giống:
- Hạt giống chắc, không ẩm mốc.
- Tỷ lệ nảy mầm cao trên 85%.
- Giống có khả năng kháng bệnh tốt, phù hợp với thời tiết vùng trồng.
- Địa chỉ bán hạt giống cho bạn tham khảo
- https://shopee.vn/product/27317075/29732721620/
- https://dailyhatgiongcaytrong.com/
2. Thời vụ trồng dưa chuột
Dưa chuột có thể trồng quanh năm nhưng đạt hiệu quả cao nhất vào các thời điểm:
- Vụ Đông Xuân: Từ tháng 10 - 12 dương lịch (thời tiết mát, sâu bệnh ít).
- Vụ Xuân Hè: Từ tháng 1 - 3 dương lịch.
- Vụ Hè Thu: Từ tháng 4 - 6, cần có biện pháp che nắng và chống mưa.
3. Chuẩn bị đất trồng
a. Yêu cầu đất trồng
- Thích hợp với đất tơi xốp, giàu mùn, thoát nước tốt.
- pH lý tưởng từ 5.5 – 6.8.
- Không nên trồng ở đất trũng hoặc nơi từng trồng họ bầu bí để tránh mầm bệnh.
b. Làm đất
- Làm sạch cỏ dại, tàn dư cây trồng cũ.
- Cày bừa kỹ, lên luống cao 20–30cm, rộng 1–1.2m.
- Bón lót phân chuồng hoai mục kết hợp vôi bột (50–60kg/1000m²) để xử lý đất.
4. Gieo hạt và trồng cây
a. Ngâm và ủ hạt
- Ngâm hạt giống trong nước ấm 2 sôi 3 lạnh (khoảng 40–45°C) trong 4–6 giờ.
- Vớt ra, rửa sạch, ủ vào khăn ẩm, giữ ấm 1–2 ngày đến khi hạt nứt nanh thì đem gieo.
b. Gieo trồng
- Có thể gieo thẳng hoặc gieo trong bầu ươm.
- Mỗi hốc gieo 2–3 hạt, sau khi cây nảy mầm chọn cây khỏe để giữ lại.
- Khoảng cách trồng: 40–50cm/cây, hàng cách hàng 1m.
5. Làm giàn cho dưa leo
Sau khi cây cao khoảng 20–30cm, bắt đầu bò thân thì tiến hành làm giàn:
- Dùng cọc tre, trụ bê tông hoặc dây nilon làm khung giàn chữ A, cao 1.5–2m.
- Dùng dây mềm buộc nhẹ thân cây vào giàn.
- Tạo điều kiện cho cây vươn lên, hạn chế sâu bệnh do tiếp xúc đất.
6. Tưới nước cho cây
- Giai đoạn mới trồng: Tưới nhẹ mỗi ngày vào sáng sớm hoặc chiều mát.
- Giai đoạn ra hoa đậu quả: Cần nhiều nước hơn, tưới 1–2 lần/ngày.
- Không tưới lên lá để tránh nấm bệnh, nên tưới gốc hoặc dùng hệ thống nhỏ giọt.
- Tránh để đất quá khô hoặc úng ngập.
7. Bón phân
a. Bón lót (trước khi trồng)
- Phân chuồng hoai mục: 2–3 tấn/1000m².
- Vôi bột: 50kg/1000m².
- Lân supe: 25–30kg.
b. Bón thúc
Chia làm 3 đợt chính:
- Lần 1 (khi cây có 3–4 lá thật): Đạm ure + kali pha loãng tưới gốc.
- Lần 2 (trước khi ra hoa): Bón NPK tổng hợp 16-16-8 hoặc 20-20-15.
- Lần 3 (giai đoạn nuôi trái): Tăng lượng kali để quả lớn, chắc, ít méo.
Lưu ý: Sau mỗi lần bón cần tưới nước để phân tan đều và tránh sót rễ.
8. Phòng trừ sâu bệnh
a. Bệnh thường gặp
- Sương mai: Xuất hiện khi thời tiết ẩm, gây cháy lá. Phòng trị bằng Ridomil, Mancozeb...
- Phấn trắng: Gây trắng lá, làm giảm quang hợp. Phun Anvil, Score...
- Héo rũ vi khuẩn: Là bệnh nguy hiểm, cần luân canh cây trồng khác họ.
- Thối quả, thối gốc: Do nấm hoặc vi khuẩn, xử lý bằng thuốc gốc đồng, tránh để cây tiếp xúc đất.
b. Côn trùng gây hại
- Rệp mềm, bọ trĩ, sâu xanh, ruồi vàng chích quả.
- Dùng thuốc sinh học hoặc thảo mộc (tỏi, ớt, gừng...) để phòng trừ.
- Trồng xen với các loại cây xua đuổi sâu như húng, ngải cứu, cúc...
9. Cắt tỉa và điều chỉnh quả
- Tỉa nhánh: Khi cây có 5–6 lá thật, nên tỉa bớt nhánh phụ yếu để cây tập trung nuôi thân chính.
- Ngắt ngọn: Giúp cây phân nhánh đều, ra nhiều hoa cái hơn.
- Tỉa bớt hoa đực nếu quá nhiều, đảm bảo đủ hoa cái để đậu trái.
- Thụ phấn thủ công: Vào sáng sớm, có thể dùng tay hoặc cọ phấn từ hoa đực sang hoa cái nếu thiếu côn trùng.
10. Thu hoạch dưa chuột
- Sau khoảng 30–35 ngày từ lúc gieo, có thể bắt đầu thu trái.
- Dưa chuột cho thu hoạch kéo dài 15–20 ngày.
- Nên hái quả vào sáng sớm, khi quả còn giòn và tươi.
- Không nên để trái quá già mới hái, làm cây nhanh suy kiệt và năng suất giảm.
11. Một số lưu ý quan trọng
- Luân canh cây trồng: Tránh trồng liên tục họ bầu bí để hạn chế bệnh hại đất.
- Che mưa, chắn nắng: Vụ hè cần giàn che nilon để tránh cây bị cháy nắng hay dập do mưa.
- Giữ sạch vườn: Thường xuyên nhổ cỏ, tỉa lá già, vệ sinh quanh gốc để hạn chế sâu bệnh.
Kết luận
Dưa chuột là loại cây trồng ngắn ngày, phù hợp với cả quy mô gia đình lẫn sản xuất hàng hóa. Nếu thực hiện đúng kỹ thuật trồng và chăm sóc như trên, bạn sẽ có được những lứa dưa chuột năng suất cao, chất lượng tốt, đáp ứng cả nhu cầu ăn tươi và bán ra thị trường. Hãy bắt đầu ngay vụ trồng tiếp theo để tận hưởng thành quả xanh sạch từ khu vườn của chính bạn!
Kết nối với chúng tôi